Op de Facebooksite van Kunstcentrum Stroom Den Haag kwam ik op de website van Sleutelwerken. Dit zijn beeldende kunstobjecten in de openbare ruimte uit de periode van 1945 en heden. Deze kunstwerken zijn een vertrouwd onderdeel geworden van het Nederlandse straatbeeld. Ik struinde over de site en veel kunstwerken herkende ik van onze wandelingen de afgelopen jaren.

Fontein van Mark Manders op het Rokin

Met de komst van de Noord/Zuidlijn is bovengronds ook het nodige opgeknapt. Zo is het Damrak onderhanden genomen en is het Rokin getransformeerd naar een chique avenue. Een eyecatcher op het Rokin is de fontein bestaande uit twee bronzen hoofden van de Belgische kunstenaar Mark Manders. Tijdens een wandeling door de binnenstad van Amsterdam zette ik deze op de kiek.

Amsterdam Oersoep

Als ik vroeger met mijn ouders naar Amsterdam ging dan gingen we altijd even langs de Banketbakkerij van der Linde aan de Nieuwendijk. Tegenwoordig ligt een deel van de ijs zaak aan de Beurspassage en kun je genieten van een overheerlijk slagroomijsje en van het kunstwerk “Amsterdam Oersoep”.

Het fraaie werk bestaat uit glasmozaïek, handgemaakte tegeltjes en een vloer van het familiebedrijf Terrazzo. Als je naar boven kijkt zie je immense kroonluchters van fietsonderdelen.

Anton de Kom Monument en Bijlmobiel

Tijdens een wandeling door Zuidoost uit de wandelbundel “Wandelen buiten de binnenstad van Amsterdam” kwamen we bij de start van de route bij het Anton Komplein, waar markt was en kousenband, okra en cassave waren uitgestald. Bovenop de trappen zagen we het beeld van Anton van de Kom. Hij was onder andere geëerd door zijn boek “Wij slaven van Suriname”, waar hij het slavernijverleden beschreef vanuit het perspectief van de tot slaaf gemaakte Surinamers in plaats van de Nederlandse onderdrukker. Tevens was hij tijdens de Tweede Wereldoorlog actief in het verzet  en dat kostte hem uiteindelijk zijn leven.

Vlakbij het Anton Komplein ligt de “nieuwe” wijk dat zich kenmerkt door laagbouw. Midden in het water lag een kunstwerk, Bijlmobiel genaamd, van hangkabels waarover vlakken waren gespannen. Het is alsof een insect op het water zweeft waar het geel contrasteert met het blauwe water en de rode bakstenen van de huizen eromheen.

Cuyperspassage Amsterdam Centraal Station, de Stadskamer

Als je als wandelaar of fietser van het centrum naar het IJ rijdt dan kom je sinds een paar jaar door de Cuyperspassage.

Op de wanden van de tunnel zijn 46.000 wandeltegeltjes van de Tegelfabriek Koninklijke Tichelaar uit Makkum geplaatst. De tegels doen denken aan de oude keukens van de Amsterdamse grachten en wordt daarom ook wel de Stadskamer genoemd.

Nog een leuk gegeven is als je van de historische stad naar het hedendaagse IJ rijdt of loopt dat het een overgang is van een historische tekening met schepen naar een modern beeld in pixels. Het beeld vervaagt als het ware. Vele van onze wandelingen door Amsterdam startten we bij het Centraal Station en de passage kwam meerdere keren voor in mijn fotocollectie.

Kabouter Buttplug

Als je over het Eendrachtsplein loopt in het centrum van Rotterdam dan kun je niet om dit beeld heen. De grote kerstman met een buttplug in zijn hand zorgde voor heel wat commotie. Volgens Paul McCarthy, de maker van het kunstwerk, staat de kerstman voor onze consumptiemaatschappij waarin we steeds meer hebben en krijgen. Enige jaren bood het nabijgelegen Museum Boijmans van Beuningen het beeld asiel, maar sinds 2008 is de grote zwarte kerstman geaccepteerd in het straatbeeld en is zelfs merchandise geworden. Laatst zag ik nog kleine varianten in een winkeltje in de bekende Rotterdamse Witte de Withstraat.

De verwoeste stad

Een aantal van onze wandelingen ging over het plein 1940. Zo wandelden we het IJsselmonde pad uit de wandelgids “Wandelen buiten de binnenstad van Rotterdam” en kwamen langs het oorlogsmonument van de kunstenaar Ossip Zadkine. “De verwoeste stad” symboliseert de gebombardeerde stadshart van Rotterdam. Elk jaar wordt hier de verwoesting van Rotterdam herdacht.

Maasbeeld

Als je langs het kunstwerk “Maasbeeld” loopt heb je niet meteen het idee dat je oog in oog staat met beeldende kunst. Het 182 meter lange sculptuur van staalplaat, polyester en staalkabel van Auke de Vries is een waslijn van leven en water naast de Willemsbrug. Tijdens het wandelen van het Kralingse veerpad uit de wandelbundel “Wandelen buiten de binnenstad van Rotterdam” kwamen we langs deze immense creatie.

Slavernijmonument Clave

In het Rotterdamse Lloydkwartier op de Lloydkade staat het Rotterdams Slavernijmonument. De vorig jaar overleden kunstenaar Alex da Silva ontwierp dit moment en maakte een sculptuur van een schip dat de vormen van een muzieksleutel heeft met daarop dansende figuren. Vorig jaar wandelden we samen met Gerard Goudriaan een wandelroute van Rotterdam naar Schiedam en stonden even stil bij dit indrukwekkende monument.

Park in het water

In moest even zoeken in mijn fotocollectie toen ik het sleutelwerk Park in het Water bij de Haagse Hogeschool op de website tegenkwam. Blijkbaar waren we dit beeldende kunstwerk tegengekomen tijdens de wandeling Laakhaven uit de wandelgids “Wandelen buiten de binnenstad van Den Haag”. Het kunstwerk van het architectenbureau Vito Acconci & Studio weerspiegelt een uitgeschoven stuk land waarbij alles zoals de bomen, lantaarns en bodembedekking wordt meegenomen, dat erop staat. De vormen die overblijven kunnen gebruikt worden als zitbanken.

Hemels Gewelf van Turell 

Tijdens een wandeling bij Kijkduin kwamen we bij het Hemels Gewelf van de kunstenaar Turell. Een betonnen passage bood ons doorgang tot het landschapskunstwerk. In het midden daarvan stond een grote natuurstenen bank.

Het idee achter het uit 1997 daterende kunstwerk is dat wie achterover liggend op de bank omhoog kijkt, ervaart de hemel na verloop van tijd als een gewelf. Op de stenen bank liggen was geen optie, omdat het kunstwerk was bezaaid met afval van mensen die de creatie minder waardeerden.

UFO Zover

We gingen op pad met Gerard Goudriaan voor een wandeling langs Oorlogsverleden uit zijn wandelgids “Utrecht acht keer anders” Bij het hoofdgebouw van de Nederlandse Spoorwegen, “De Inktpot” stonden we stil bij het oorlogsmonument ter nagedachtenis aan de gevallen NS medewerkers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op het dak van “De Inktpot” heeft de kunstenaar Marc Ruyrol een UFO laten landen.

Arrivals/ Departures

Op Utrecht Centraal spotte ik deze grappige tekst op het reisinformatiescherm. Ik zette hem op de kiek en toevallig blijkt dit ook één van de sleutelwerken te zijn. Marcus Coates liet aan het golvende plafond van het Centraal Station een scherm bevestigen, die elke dag een nieuwe update uit de natuur weergeeft. Het was de bedoeling dat dit kunstwerk er één jaar zou hangen, maar sinds 2017 is het niet meer weg te denken uit het stations beeld.

Feestaardvarken

Tijdens een bezoek aan Arnhem kwamen we het Feestaardvarken tegen. Het ligt in het centrum naast het cultureel centrum Rozet, waarin de bibliotheek, de Volksuniversiteit, het Erfgoedcentrum en een trendy restaurant zijn gevestigd. Het is het grootste kunstwerk van Nederland. Het is een cadeau aan Arnhem van Burgers Zoo. Het is ontworpen door Florentijn Hofman, de Nederlandse kunstenaar die internationale bekendheid heeft gekregen met zijn reuzen Badeend. Het aardvarkenbeeld is 30 meter lang, negen meter hoog en 13 meter breed. Met trillende benen liep ik via de straat van het beest en ging ik op zijn buik zitten voor een foto.

Sleutelwerken

Naast deze sleutelwerken zijn er veel meer! Kijk hier voor meer informatie en veel meer sleutelwerken.

Volg me ook via Facebook, Twitter en Instagram