Vlakbij het Marconiplein, in de voormalige probleemwijk Spangen ligt een verborgen hotspot, het Justus van Effencomplex. We maakten vele wandelingen in Rotterdam West en geen één van de wandelingen maakten een ommetje door deze parel in de Rotterdamse wijk Spangen. Deze keer besloten we om dit architectonische hoogstandje niet over te slaan. We stapten uit bij Metrohalte Marconiplein. Met de Lee Towers in onze rug wandelden we tussen de woonblokken door en al snel kwamen we bij het Effencomplex.
We gingen door een groot hek en kwamen in het wooncomplex met 264 woningen. Het voelde echt of je in een andere wereld terecht was gekomen. Het complex uit 1922 is ontworpen door de Nederlandse architect Michiel Brinkman.
Dorpsbewoner midden in de grote stad
We kwamen op een grote binnenterrein omringd door woningen opgetrokken uit geel baksteen met groene deuren. Er heerste een oase van rust, zo in de drukke stad. De voordeuren waren naar elkaar gericht , zodat het echt een gemeenschapsgevoel gaf.
Aan het begin van de twintigste eeuw kwamen arbeiders massaal naar Rotterdam voor een baan in de haven. Spangen werd de plek waar gebouwd moest worden. Vooraanstaande architecten kregen de opdracht voor het ontwerp van wooncomplexen, zo ook de Nederlandse architect Michiel Brinkman. Hij was de grondlegger van het Nieuwe Bouwen en ontwierp het Justus van Effencomplex met verschillende hoven en een dorpsstraatje.
Hij probeerde met zijn creatie aan de sluiten bij de belevingswereld van de bewoners. De arbeiders, die uit de dorpen uit Zeeland kwamen voelden zich hier thuis, omdat het complex zo’n dorpskarakter had.
De luchtstraten
We wandelden langs de woonblokken met galerijen. Het ontwerp van de galerijen, de luchtstaten waren revolutionair voor die tijd. De galerijen waren breed genoeg, zodat het haast straten leken. Ook de platte daken waren nieuw en leverde de nodige commotie op. Ze waren bang, dat die daken tot onzedelijk gedrag zou leiden, omdat bewoners er zouden gaan zonnen.
Badhuis
We kwamen op het binnenterrein waar we tegen een kasteelachtig gebouw, het vroegere badhuis, aanliepen. De voormalige woningen hadden nog geen sanitaire voorzieningen en in het badhuis kon je badderen en je was doen en drogen. Het immense gebouw diende ook als centrale ontmoetingsplek.
Van Justus van Effencomplex naar Justuskwartier
In de jaren zeventig voldeden de woningen niet meer aan de wensen. De woningen verloederden en de bewoners, die er toen woonden hadden weinig binding met het woongemeenschapsidee. De woningen hadden geen douches en waren niet meer van de huidige tijd. Met de stadsvernieuwingen werden de woningen wit geschilderd en het kreeg de uitstraling van een mediterraans dorp. Toen de witte huizen smerig werden verdween de charme van het complex.
Er werd een prijsvraag uitgeschreven, waarbij het nieuwe wooncomplex aan vele woonwensen moest voldoen, maar ook de monumentale status behouden moest blijven. De architecten Joris Molenaar en Arjan Hebly van Hebly Theunissen Architecten bliezen het complex nieuw leven in en lieten de oorspronkelijke elementen zoals de gele bakstenen, de groene deuren en de schuiframen weer terugkomen.
Het werd een hip woongeheel met een monumentaal karakter. Ook bracht men de dorpse sfeer met de openbare plantsoenen en de open galerijen weer terug. Het Justus van Effencomplex kreeg een nieuwe naam het Justuskwartier, waarmee het een hippe eigentijdse plek is geworden.
Volg me ook via
Vera Wandelt 