Elke tweede zaterdag van september is het Open Monumentendag. Bij ons stond de Hanzestad Doesburg op het programma. Vanaf ons verblijf in Dieren liepen we via het fietspad naar de historische binnenstad. Aan de vele vlaggen aan de panden konden we zien dat dit echt een monumentenstad betrof.

Iconen en symbolen 

Open Monumentendag stond in het teken van Iconen en symbolen. Daarmee werd verwezen naar beelden en tekens met een bijzondere extra betekenis, die zichzelf overstijgt. Ornamenten, schilderijen of reliëfs kunnen bijzondere betekenis hebben. Monumenten zelf kunnen ook iconische waarde hebben in het landschap of in de stad, zoals kerktorens, molens, stadhuizen en kastelen.

Bij een kraam voor het Stadhuis haalde we het programma van die dag. Tevens had de stad een mooie brochure samengesteld met beschrijvingen van de monumenten die deze dag opengesteld zouden zijn. Er werden diverse activiteiten georganiseerd zoals een torenbeklimming van de Martinikerk, een rondrit in een huifkar en een stadswandeling met een gids.

We hadden geopteerd voor een rondleiding met een gids. Voordat de  rondgang begon hadden we nog even tijd voor een kop koffie met appeltaart en voor een bezichtiging van één van de vele monumenten die Doesburg rijk is.

Even binnenkijken bij de zilversmid, een stadsboerderij en “De IJseren Hoedt”

Veel particulieren hadden hun monumentale verblijven opengesteld. Bij het atelier en woonhuis van de zilversmid aan de Roggestraat 12 kregen we een korte rondleiding en uitleg over hun werk. Het pand is samengesteld. Het perceel zelf is uit de 17e-eeuw, maar de voorgevel uit de 19e-eeuw.

We slenterden over de keitjes en door de smalle straatjes waar het ene pand nog mooier was dan het ander. Bij de Veerpoortstraat 40 werden we door de bewoners verwelkomt voor een bezoek aan een deel van hun oude stadsboerderij. Het had een 16e-eeuwse kern en is nu verbouwd tot twee woningen. De woonkamer bestond vroeger uit drie vertrekken. Enkele oude elementen zoals een inbouwkast zijn nog bewaard gebleven. De woning bezat ook nog een fraaie binnentuin.

We hadden nog tijd voor één bezichtiging voordat we aan onze stadswandeling begonnen. Aan de Kosterstraat 35 namen we een kijkje bij “De IJseren Hoedt”. Het dankt zijn naam aan het atelier van de smid die zich rond de 18e-eeuw vestigde. Hij maakte strijdkleding zoals helmen ook wel ijzeren hoeden genoemd. Daarna was het een militair hospitaal en in 1975 is het pand omgebouwd tot drie woningen. De eigenaar van één van de woonhuizen leidde ons rond in zijn pronkkamers met Japans porselein. We mochten zelfs een blik werpen in de oude kelder met booggewelven. In de tuin had hij nog een klein winkeltje waar een deel van zijn verzameling te koop was gezet.

Op pad met de Gilde  

Een kwartier voor de richttijd stonden we voor het Stadhuis klaar voor het bezoek aan de stad met de gids. Samen met een ouder stel waren wij de eerste geïnteresseerden voor het kijkje door de stad. Dick van de Gilde heette ons welkom. Deze gepensioneerde vrijwilliger zou ons de mooiste achtergronden van de stad vertellen. Om 12.30 stipt startte de wandeling. We vingen aan bij het Stadhuis met de trapgevels en de pinakels. In 1237 kreeg Doesburg stadsrechten. Vanaf 1586 kreeg de stad een vast garnizoen, gestationeerd in de Mauritskazerne. Een bezetting van militairen bracht ook vrouwen van lichte zeden met zich mee. Op de ronde blauwe steen naast het Stadhuis stond vroeger een draaikooi om deze vrouwen te bestraffen.

Stadsbierhuys “De Waag”

Het was net een zwaan kleef aan. Gedurende de excursie sloten steeds meer mensen zich bij de rondleiding aan. We passeerden het Stadsbierhuys “De Waag” dat het oudste bierhuis van Nederland is. Net als het Stadhuis was de voorgevel voorzien van trappen en pinakels met korfbogen boven de ramen.

Over de oude straten liepen we de Gasthuisstraat in. We stonden even stil bij nummer 16. De winkelpui was in Jugendstil. Er was een achtspaaks fietswiel te zien. Ooit was de fietsenfabriek Kano hierin gevestigd.

Gasthuiskerk en Gasthuishofje 

De Gasthuiskerk heeft in de tijd verschillende bestemmingen gekend. Het was een hospitaal, onderdak voor Franse krijgsgevangen en nu is de kerk een Cultureel Centrum. Over smaak valt te twisten, maar aan de zijkant van het gebouw is een glazen koffiekamer voor de bezoekers van het centrum aangebouwd. Achter de kerk was het Gasthuishofje met provenierswoningen. Vroeger werd in dit hofje ook bier gebrouwen en varkens gehouden. Nu zijn er seniorenwoningen in gevestigd. De huisjes weerspiegelden in de glazen foyer van de kerk.

Een “Does” 

Doesburg is op een hoogte, een “Does” gebouwd. Straten als de Bergstraat en de Hoogstraat herinneren hier nog aan.

Gedurende wandeling kwamen we veel iconen en symbolen tegen. Gebouwen met trapgevels en panden met sierlijke gevelstenen. Bij de Paardenmarkt liepen we langs een kruidentuin die is opgericht door vrijwilligers.

Vredesmonument Jan Wolkers

Toen de klok zweeg verschenen de vogels van de vrijheid. Dat is de spreuk bij het   Vredesmonument van Jan Wolkers waar we de tocht met de gids eindigden. De toren van de Martinikerk werd door de Duitsers in 1945 opblazen. De klok van de toren ligt “begraven” onder de glazen plaat van het gedenkteken. De glazen kolommen met vleugels symboliseren de vrijheid.

Borrelhap bij Grandcafé van het Arsenaal 1309

We bedankten Dick,  de toegewijde en voortreffelijke cicerone, en streken neer bij het Grandcafé van het Arsenaal 1309 voor een drankje en een borrelhap. Dit monument was ooit een Franciscanessenklooster en een militaire kazerne. Sinds 2014 is het een multifunctioneel gebouw met restaurant, filmzaal en kleine winkels.

De Dijk van Doesburg naar Olburgen

Op de terugweg wilden we graag een wandelpad lopen in plaats van een fietspad langs de autoweg. We volgden de geel rode markering van het streekpad, het Hanzestedenpad, van Doesburg naar Olburgen. Met een veerpont bij Olburgen konden we zo naar Dieren varen.

We liepen eerst over een grasdijk. De zon scheen pal boven ons en onder aan de dijk kwamen fietsers langs. In Doesburg hadden we gevraagd tot hoe laat de pont nog over zou varen. Een oudere mevrouw met een klein wit hondje vertelden ons dat deze zeker nog tot acht uur over zou varen. We hadden nog even de tijd. Bij een jachthaventje werd de grasdijk een asfalt pad en moesten we hem delen met fietsers.

Onderweg passeerden we een aantal campings. Op één van de kampeerterreinen had de Citroën club een uitje. Citroën’s in alle soorten en maten stonden op het terrein. We ploegden door op de lange dijk. Sloepjes en motorbootjes voeren over de Gelderse IJssel.

Er reden steeds minder fietsers ons tegemoet. Ik wilde toch even voor de zekerheid weten of de veer tot acht uur zou varen. Op het internet kwamen we tot onze schrik erachter dat vanaf september de pont tot zes uur zou overvaren. Volgens de telefoon zouden we nog 53 minuten moeten lopen tot de veerpont. Het was inmiddels bijna half zes. We wilden de gok niet wagen en we liepen 6,5 kilometer weer terug naar de Hanzestad. De pas zat er goed in. We hadden over de terugweg een half keer zo snel gedaan dan over de heenweg. In Doesburg hadden we gelukkig net de bus naar Dieren, die één keer per uur reed.

Volg me ook via Facebook, Twitter en Instagram