Ik loop vaak door de prachtige oude straten van Leiden, maar ik heb nooit echt stilgestaan bij de industriële geschiedenis van de sleutelstad. Dat verandert als ik besluit om de “Stadswandeling langs industriële monumenten in Leiden” te lopen, gemaakt door Rijkert Knoppers en Conny Kalkhoven.
De wandelroute, die ongeveer 9 kilometer lang is, voert me langs meer dan twintig industriële monumenten. Ik volg met deze wandeling grote delen van het Singelpark, dat nog iets extra’s toevoegt aan de wandeling.
Onderweg kom ik erachter dat Leiden niet alleen bekend stond om de lakenindustrie, maar ook om tal van andere bedrijfstakken, zoals drukkerijen, bierbrouwerijen en broodfabrieken.
Molen de Valk
Mijn wandeling begint bij Molen de Valk, een historische stellingmolen en museum, gebouwd in 1743. Deze molen diende oorspronkelijk als graanmolen en huisvestte twee woningen. Sinds 1966 is het een gemeentelijk molenmuseum en sinds 2000 maalt de molen weer.
Oude Slachthuis van Leiden
Eén van de volgende stops brengt me bij het oude slachthuis van Leiden, een gemeentelijk slachthuis dat zijn deuren opende in 1903 en kort na de vorige eeuwwisseling werd gesloopt. Het voormalige slachthuisterrein, gelegen tussen de Maresingel en de Slachthuislaan, kreeg een nieuwe invulling.
Hier zie ik één van de voormalige dienstgebouwen, in vakwerkstijl, dat werd herbestemd tot kinderdagverblijf, en het resterende gedeelte van de slachthal dat werd omgevormd tot een restaurant.
Oude Broodfabriek Ceres
Een andere indrukwekkende industrieel monument langs de route is de oude broodfabriek Ceres, ook bekend als ‘De Vooruit’. Dit gebouw, opgetrokken in Neo-Renaissance stijl in 1894, huisvestte van 1931 tot 1966 de broodfabriek van de Arbeiders Coöperatie ‘Vooruit’.
Museum het Leids Weverhuis
Tijdens mijn wandeling kom ik langs Museum het Leids Weverhuis, gewijd aan de geschiedenis van het weven. Dit charmante gratis museum herbergt een origineel wevershuisje uit circa 1560 en een antiek weefgetouw uit ongeveer 1830.
Een vriendelijke vrijwilliger legt me alles uit over het weefproces en geeft zelfs een demonstratie.
Depot der ZuidHollandsche Bierbrouwerij en Harteveld & Zoon distilleerderij
Terwijl ik verder wandel, kom ik langs het Depot der Zuidhollandsche Bierbrouwerij en de Hartevelt & Zoon distilleerderij, beide met hun eigen rijke industriële geschiedenis.
Hartevelt & Zoon, later bekend als Distilleerderij “De Fransche Kroon,” was actief in Leiden van 1780 tot 1968 en begon met de familie Hartevelt in 1734. Na overnames introduceerden ze diverse jeneverproducten, waaronder “Zeer Oude Hartevelt”. In 1968 werd het overgenomen door Bols, waarna Hartevelt uitgroeide tot een van Nederlands grootste jenevermerken.
Rijtuig- en Wagenmakerij van J.J. de Groot
Eén van de laatste bezienswaardigheden langs mijn wandelroute is de Rijtuig- en Wagenmakerij van J.J. de Groot, opgericht in 1905 door Johan Jacob de Groot. Dit familiebedrijf begon als een wagenmakerij en produceerde later handkarren, kruiwagens, ladders, en zelfs carrosserieën voor bedrijfsauto’s.
Stadswandeling langs industriële monumenten in Leiden
Wil je het industrieel erfgoed van Leiden zelf ontdekken? Kijk hieronder voor de wandelroute.
Volg me ook via
Vera Wandelt 