Startpunt: Bushalte Beemsterstraat, eindpunt: NDSM werf, aantal kilometers: 18, horeca onderweg: café ONS

Met de wandelgids “Wandelen buiten de binnenstad van Amsterdam” maak ik een wandeling langs de Tuindorpen van Stedelijk Noord. 

Ik pak bus 33 richting Nieuwendam onder de gekleurde bus overkapping aan de IJ zijde van het station. Ik zoef met de bus door de vijftigjaar oude IJtunnel. Onderweg zie ik het Metrostation Noorderpark dat vanaf 22 juli 2018 in gebruik is genomen. Ik maak een klein ommetje met de bus om uiteindelijk bij een supermarkt te starten met de wandelroute.

Baanakkerspark

Het eerste deel van de route gaat door het Baanakkerspark. Dit stadspark is bijzonder mooi aangelegd met de verschillende soorten bomen en soorten heide. Ik hoor het getjilp van pimpelmezen en luid geschater van de halsbandparkieten. Hoog in de bomen zijn reigers een nest aan het maken. Ik zigzag door dit wonderschone park en kom uit bij het Tuindorp Nieuwendam.

Tuindorp Nieuwendam

Ik loop tussen huizen door met oranje puntdaken, wit en groen geverfde houten betimmeringen groene hekjes. Alle huizen zijn opgetrokken in dezelfde stijl. Net als in Bos en Lommer zie ik hier weer een Wormenhotel. Deze moet ik even op de kiek zetten voor mijn fotoarchief.

Ik wandel onder één van de poortgebouwen door ontworpen door stedenbouwkundige B.T. Boeyinga. Ik kom bij het Purmerplein dat is omringd door gelijksoortige architectuur. De winkels zoals fourniturenzaak Ritsies geven het plein echt een oud Amsterdams sfeertje. Ik wandel verder langs de diverse poortgebouwen waarvan een aantal wel een onderhoudsbeurt nodig heeft. 

Ik loop tussen de arbeidershuisjes door en wandel even langs de Schellingwouderbreek. Mijn  wandelschoenen zakken weg in het blubberige pad langs het water. Een hardloopster haalt me in tijdens haar intervaltraining. De storm heeft hier aardig huis gehouden. Een aantal grote bomen is omgewaaid en ligt langs de waterkant.

Ik wandel weer richting de bebouwing en kom langs een schoolvoorbeeld van de Amsterdamse School. Dit historische schoolgebouw uit 1926 is voorzien van een in Amsterdamse Schoolstijl gedetailleerde aaneengesloten reeks kleine vensters en op de hoeken van het gebouw siermetselwerk.

Nieuwendam 

Ik wandel de dijk van Nieuwendam met karakteristieke houten dijkwoningen op. De dijk waarop ik loop was vroeger onderdeel van de Waterlandse Zeedijk die belangrijk was voor de bescherming van het waterland. Ik struin over dit pittoreske stukje Amsterdam Noord. Het ene huis is nog schattiger dan het andere. Ik kom bij een haven en café ’t Sluisje.

Hier is ook de opstaphalte van de IJ veer die van april t/m oktober vaart van De Ruijterkade naar het KNSM-eiland, Nieuwendam en soms naar IJburg. Op de dijk kom ik ook een groep wandelaars tegen. Ik spreek één van de wandelaars aan en vraag waar ze van zijn. “We maken een wandeling  via www.wandelsite.nl  “, zei de groepsleider. De groepsleider heeft er behoorlijk de sokken in zitten. Het is bepaald niet een ontspannen wandeling voor een aantal.

W.H. Vliegenbos  

Ik wandel de dijk af en het W.H. Vliegenbos in. Het oudste stadsbos van Amsterdam is  in winterslaap. Het bos is vernoemd naar Willem Hubert Vliegen. Hij was de initiatiefnemer voor het wandelbos dat in 1912 werd aangelegd. Ik wandel over de asfaltpaden van dit iepenrijke bos.

In de verte hoor ik het geblaf van een hond. Als ik dichterbij kom, zie ik dat de hond een grote steen aan het rollen is. Als de steen gaat rollen dan gaat hij hevig blaffen. “Zo kan hij zijn energie kwijt”, ze het baasje van de hond. “Hopelijk rolt hij thuis niet de meubels omver.”, dacht ik even. Ik loop het bos uit en kom bij het volgende tuindorp, Vogeldorp.

Vogeldorp

Net naast het Vliegenbos ligthet mini-tuindorpje Vogeldorp. Het idee was dat het dorp met groene houten huizen er zeven jaar zou staan. Het dorp is ontworpen door architect J.H. Mulder.

Ik wandel naar het centrale Vogelplein. Hier waren vroeger winkels, maar deze zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog gesloopt om het hout te gebruiken om huizen te verwarmen. Ik loop kriskras door de kleine straatjes onder de poorten door. Aan de rand van het kleine dorp zie ik het oude Badhuis waar nu een museum in is gevestigd.

Vogelbuurt

Ik verlaat het oude tuindorpje en staken de Meeuwenlaan over en wandel de Vogelbuurt in. Alle straten in deze wijk zijn vernoemd naar vogelsoorten en bij de straatnaambordjes zijn ook de vogels afgebeeld. De wijk met arbeiderswoningen in twee lagen kent veel verschillende architectonische stijlen. Zo wandel ik door de Koekoekstraat met woonhuizen van de architect J. Gratama. Hij verwierf faam met zijn creaties in Betondorp in de Watergraafsmeer.

Ik wandel tussen de gele huizen en aan het eind van de Koekstraat zie ik de Bethlehemkerk in Amsterdamse School stijl. Het is een komen en gaan van kinderen bij de speeltuin De Speelvogel in de Sijsjesstraat. Ik loop de wijk uit en wandel richting het IJ. Op het water zie ik veel binnenvaartschepen.

Een visser gooit zijn hengel uit. Ik wandel op het dijkje langs het water. Ik hoor het geluid van klotsend water tegen de kade. Bij het Pontplein sla ik weer de wijk in. Op een veldje vlakbij het ventilatiegebouw van de IJ-tunnels staan honderden kerstbomen met rode lintjes. Het is het kerstbomenbos, waar bewoners hun kerstboom kunnen planten om mogelijk volgend jaar te hergebruiken.

Noord-Hollandsch kanaal

Ik kom bij de sluis van het Noord-Hollandsch kanaal. In 1824 was het breedste en diepste kanaal van de wereld. Ik steek de sluis over middels een smalle loopplank. De sluiswachter komt uit zijn huisje, omdat een fietser niet afstapt, maar over de plank rijdt. De route gaat over het oude Shell terrein Overhoeks en langs het filmmuseum Eye. Ik besluit om een stukje af te snijden, omdat ik dit deel van de route al vaker heb gezien.

Café ONS

Ik strijk neer bij het oudste café van Amsterdam Noord, café ONS. Vanaf 1820 zit hier een café. Het deed jaren dienst als koffiehuis voor arbeiders van het Noord-Hollandsch kanaal. Het café is sinds 2015 een nieuw jasje gestoken en heeft een nieuwe eigenaar. Ik zoek een plekje bij het raam en bestel bij de aardige mevrouw een kop koffie en latte macchiato.

De koffie van de latte wordt aan tafel ingeschonken. Ik besluit hier ook om te lunchen. Ik krijg een dikke boterham met ossenworst. In de hoek van het café ligt een hond te slapen. Af en toe schrikt hij op en begroet de nieuwe klanten met een luid geblaf.

Van der Pekbuurt en Disteldorp

Ik kom bij het Van der Pekplein. De huizen met de rode dakpannen, de okergele kozijnen en donkergroene deuren zijn volledig gerestaureerd. De buurtsupermarkten hebben deels plaatsgemaakt voor vintagezaken en biologische eettentjes. Ik laat de Van der Pekmarkt even links liggen en zigzag door de wijk. Ik moet over metalen loopplanken om de rioleringswerkzaamheden heenlopen.

Ik steek de weg over en kom in het tweelingzusje van Vogeldorp, Disteldorp. Vanwege de grote woningnood in die tijd is dit nooddorp gebouwd, maar gelukkig nooit gesloopt. Ik wandel door de smalle straten met de arbeidershuisjes.

Ik laat het kleine tuindorp en kom via een onderdoorgang op het Mosplein. Ik vervolg de route en loop langs het Tuindorp Buiksloterham dat grenst aan het Noorderpark.

Noorderpark

Na tijden onder de grijze lucht te hebben gelopen brak dan eindelijk het zonnetje door. Ik wandel het Noorderpark in dat fraaier lijkt door de eerste zonnestralen. Het Noorderpark is sinds 2014 ontstaan door een samenvoeging van het Florapark en het Volewijkspark.

Ik loop over het witte bruggetje en kom langs het rosarium. De houten Parkbar is nog gesloten. Het park is behoorlijk nat en de kraaien staan met hun pootjes in het water. Het is vrij rustig in het plantsoen. Hier en daar fietst een verdwaalde toerist op een toeristenfiets.

Buiksloot

Ik wandel weer richting het Noord-Hollandsch kanaal en heb formidabel uitzicht op de dijkhuizen van Buiksloot. Ik blijf maar kiekjes maken. De zon staat zo fraai op de houten huizen. Ik loop de Buiksloterdijk op dat dezelfde sfeer heeft als de Nieuwendammerdijk.

Deze dijk loop ik een tijdje. Ik ga van de dijk af en kom bij de Buiksloterkerk. Ik ga even naar binnen waar een aantal mensen bezig is met de opbouw van een evenement.

Ik kom uit bij het park Buiksloterbreek. Een mooi onderhouden park met vlonderpaden. Ondanks de route niet over deze paden loopt, maak ik toch even een klein ommetje over deze houten planken.

De feestartikelen van Joop van den Ende

Aan het eind van het park ga ik de historische Waterlandse Zeedijk op. Vanaf de dijk heb ik een  fraai uitzicht op de Gemalen van Kadoelen. De gemalen uit 1875 hebben inmiddels een nieuwe bestemming gekregen als kantoorruimte en concertzaal.

Ik loop verder en zie de Wilmkebreekpolder, de kleinste polder die nog zelfstandig bemalen wordt. Het wemelt er van de weidevogels. Ik wandel verder over de dijk langs de oude dijkhuizen. In één van de dijkhuizen, op nummer 38, had Joop van den Ende ooit een winkel met feestartikelen.

Oostzaan

Via een smal trappetje verlaat ik de dijk en kom in het laatste tuindorp van de wandeling. Tuindorp Oostzaan werd beschouwd als het eerste tuindorp. Ik zigzag door de straten met de kleine arbeidershuisjes en kom uiteindelijk uit op het Zonneplein. In 2014 bezocht Michiel Schaap, de Hokjesman, de leefwereld van de tuindorpers in Oostzaan.  Het Zonneplein herken ik van de toenmalige serie.

Voordat ik het tuindorp uitloop zet ik nog even het borstbeeld van Arie Keppler op de foto. Keppler was van 1915 tot 1937 directeur van de Gemeentelijke Woningdienst Amsterdam. Onder zijn leiding werden in Amsterdam meer dan 30.000 woningen gebouwd waaronder de vele tuindorpen in Noord.

Ik wandel het tuindorp uit en kom  bij de NDSM werf. Omdat ik de NDSM werf vorig jaar al tweemaal heb bezocht tijdens mijn wandeling “Hip Amsterdam Noord” pak ik de pont richting het Centraal station.

Wandelroute

Deze wandeling “Stedelijk Noord” komt uit de wandelbundel “Wandelen buiten de binnenstad van Amsterdam” van Alex Buis in samenwerking met Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig.

Volg me ook via 

• Facebook
• Instagram
• Twitter